STRATEGISCH STEMMEN: OERDOM
Wat je verder ook kunt zeggen van de verkiezingen van september 2012, één ding staat als een paal boven water. Ze hebben duidelijkheid opgeleverd. Er moet een regering komen van VVD en PvdA. Er is nauwelijks een andere optie. En dus zijn die partijen momenteel energiek bezig die regering in elkaar te zetten.
Hoe komt het dat het deze keer zo duidelijk is? Dat komt doordat de kiezers meer dan ooit ‘strategisch’ hebben gestemd. Aan de linkerkant hadden veel kiezers liever op de SP gestemd, maar stel je eens voor dat de VVD de grootste partij wordt... Dat zou erg zijn! Om dat te voorkomen kun je maar beter op de grootste ‘linkse’ partij stemmen - en dus viel de keus op de PvdA.
Aan de rechterkant stemden veel kiezers die het liefst PVV of CDA hadden gestemd, toch maar op de VVD. Want stel je voor dat de PvdA de grootste partij wordt... De ramp is niet te overzien.
En wat krijgen al die strategische kiezers nu? Inderdaad, ze krijgen de partij waarop ze gestemd hebben. Maar de partij waar ze zo bang voor waren, krijgen ze erbij cadeau. En de ‘eigen’ partij krijgen ze niet; die staat buitenspel.
Ik vermoed dat al die strategische stemmers zich behoorlijk bekocht voelen.
De kiezer die liever SP had gestemd, ziet met verbijstering dat het eigen risico in de zorgsector omhoog gaat en dat Nederland toch verder gaat met de Joint Strike Fighter.
Ook de kiezer die twijfelde tussen de PvdA en GroenLinks, maar uiteindelijk voor de PvdA koos, zat niet op die Joint Strike Fighter te wachten. Hij zal ook niet blij zijn met de zes zetels verlies voor GroenLinks, dat nu een partijtje in de marge is geworden, dat niet meer meetelt.
Mochten er kiezers zijn die eigenlijk op de Partij voor de Dieren wilden stemmen, maar toch voor de PvdA kozen, dan zal het feit dat de partij maar 830 stemmen tekort kwam voor een derde zetel, voelen als een dolk in het hart.
De kiezers die PVV hadden willen stemmen, maar uiteindelijk toch kozen voor de VVD, zijn de grootste verliezers. Van alles waar de PVV voor staat: minder macht voor de Europese Unie, geen geld meer naar Griekenland, afstoten van de Antillen, geen verhoging van de AOW-leeftijd, handen af van de hypotheekrenteaftrek, komt helemaal niets terecht. Integendeel, precies het tegendeel gaat gebeuren.
De weggelopen CDA-aanhang zal zich heel ongelukkig voelen bij het zware verlies van de partij, en misschien nog wel meer met het feit dat die partij er nu helemaal niet meer toe doet. Tijdens de kabinetten-Kok (1994-2002) zat de partij dan wel in de oppositie, maar ze telde wel mee en ze werd gehoord. Ze kon in 2002 zelfs sterk terugkomen: van 29 naar 43 zetels. Zou dat nog een keer gaan lukken? Ik betwijfel het. 13 zetels, dat had de CHU, een van de partijen waaruit het CDA is voortgekomen, in 1963, bijna vijftig jaar geleden. Toen hadden de twee andere partijen die aan de wieg van het CDA stonden, samen 63 zetels. Vijftig jaar later zijn 63 zetels verdampt...
En D66? Met die partij kun je alle kanten uit. Het lijkt me niet onwaarschijnlijk dat er D66-aanhangers op de VVD hebben gestemd om de PvdA klein te houden en andere D66-aanhangers op de PvdA om de VVD klein te houden. Het gevolg is dat D66 volledig buitenspel staat. Bovendien zal de samensmelting van de Europese Unie wel doorgaan, maar in een aanzienlijk lager tempo dan D66 graag wil.1)
Kortom, wat heeft al dat strategische stemmen opgeleverd? Alleen maar frustratie. Er gebeuren heel andere dingen dan je had gewild en jouw favoriete partij staat buitenspel. Had nu maar wel op je favoriete partij gestemd, dan was die groter geweest en had die misschien wel mogen meedoen met de kabinetsformatie. Dan had je nog enige invloed op het beleid gehad...
Strategisch stemmen is oerdom. Moet je nooit meer doen!
Sijtze Reurich
- Dit heeft niets met dit artikel te maken, maar ik wil het toch even vertellen. Wat dacht ik toen ik voor het eerst de leus van D66 zag bij deze verkiezingen? ‘En nu vooruit!’ Ik dacht spontaan: Zouden ze wel weten dat we aan de rand van de afgrond staan? ↑
 |
 |
 |