◄ Vorige pagina Dit artikel is verdeeld over achttien webpagina’s. Volgende pagina ►
Disclaimer |
Recente gebeurtenissen Toen de Baltische onafhankelijkheidsbewegingen zich begonnen te roeren, gold in de Sovjet-Unie al vele jaren (om precies te zijn: sinds 1 februari 1983) een binnenlands brieftarief van 5 kopeken. Dat tarief was niet kostendekkend. Op 1 januari 1991 verhoogde de Estische postdienst eenzijdig zijn tarieven tot 15 kopeken. Men had toen nog volop Sovjetenveloppen met ingedrukt zegel van 5 kopeken, maar een tekort aan zegels van 10 kopeken. Dus werden die enveloppen voorzien van een stempeltje Eesti Post – 10 kop. (afbeelding 82). |
■ Afbeelding 82. Sovjetenvelop ter waarde van 5 kopeken met een tekening van de binnenstad van Tallinn, met een handstempeltje opgewaardeerd tot 15 kopeken en uit het hoofdpostkantoor van Tallinn verzonden naar een adres in wijk 9, 16 april 1991
Op 1 juli 1991 volgde een nieuwe tariefsverhoging, nu tot 20 kopeken. In de Sovjet-Unie zelf was inmiddels ook een tariefsverhoging doorgevoerd: van 5 op 7 kopeken. Kennelijk waren de banden met de Sovjetposterijen nog niet doorgesneden, want in Estland doken nu Sovjetenveloppen van 7 kopeken op, voorzien van een stempeltje Eesti Post – 13 (afbeelding 83). Er waren ook restvoorraden van oude enveloppen van 5 kopeken die nu een stempeltje Eesti Post – 15 kop. kregen.
■ Afbeelding 83. Sovjetenvelop ter waarde van 7 kopeken, met een (machinaal aangebrachte) bijfrankering van 13 kopeken. Tevens een speciaal stempel ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan van het vrouwenklooster in Kuremäe
Andere activiteiten in Estland waren hoofdzakelijk particulier initiatief, zoals de uitgifte van enveloppen zonder ingedrukt zegel (afbeelding 84) en van een klein aantal filatelistische uitgaven (waaronder een nadruk van een velletje Otepää‑zegels van 1941). De frankeerstempels (waarover overigens nog veel meer te vertellen valt) zijn veel interessanter.
■ Afbeelding 84. Envelop met een kaartje van Estland in de nationale kleuren blauw, zwart en wit, voorzien van een Sovjetzegel met de torens van Tallinn en met een speciaal stempel ter gelegenheid van het nationale zang- en dansfestival, verzonden van Tallinn naar Kaunas in Litouwen. De envelop is uitgegeven door de Litouwse PTT, als een soort commerciële nevenactiviteit
 ■ Afbeelding 85. De ‘sperwaarde’ uit de eerste serie zegels die na het herstel van de onafhankelijkheid door Estland is uitgegeven |
Natuurlijk konden ook de eigen postzegels niet uitblijven. Op 1 oktober 1991
kwam de eerste serie uit, met als motief: het Estische wapen. De zegels zijn
deels in Duitsland, deels in Zweden gedrukt. De betaling vond voor een groot
deel in natura plaats: de drukker mocht een deel van de oplage zelf
verhandelen. Eén waarde, de 90 kopeken, is een ‘sperwaarde’ en is in Estland
zelf moeilijk te krijgen (afbeelding 85). Op de zegels staat overigens geen muntsoort aangegeven, zodat de roebel straks soepel vervangen kan worden door de Estische kroon, waarvan al een grote voorraad ligt te wachten op een geschikt tijdstip van invoering. Vermoedelijk is de tijd niet ver meer dat gewoon over ‘Estland’ geschreven zal worden zoals men over Ierland schrijft. Niemand heeft het immers meer over ‘het voormalige Engelse gebiedsdeel Ierland’? Binnenkort zal ook niemand meer schrijven ‘de voormalige Sovjetrepubliek Estland’. |
Sijtze Reurich, Arnhem
Filatelie
Menige gespecialiseerde vereniging kan jaloers zijn op het handboek dat de Estlandverzamelaars hebben samengesteld:
- Vambola Hurt en Elmar Ojaste, Eesti – Estonia – Estland, Estonian Philatelic Society in Sweden/Estonian Philatelic Society in New York, Lidingö, 1986 (in Engels en Duits).
In 1988 verscheen een supplement.
Maar ook een oudere catalogus mag er nog steeds zijn:
- V. Eichenthal, Eesti – Illustrierter Spezial-Katalog Estland, Philatelic Specialists Society of Canada, Toronto, 1962.
Het boek wordt antiquarisch nog wel eens aangeboden; de koper zal er geen spijt van krijgen!
Voor de tsaristische periode zijn de volgende boeken bruikbaar:
- Harry von Hofmann, Baltische Postorte, 1858-1916, Harry von Hofmann Verlag, Hamburg, 1986.
- A.V. Kiryushkin en P.E. Robinson, Russian postmarks, An Introduction and Guide, J. Barefoot Ltd., 1989.
Geschiedenis
Over de geschiedenis van Estland heb ik vooral de volgende boeken geraadpleegd:
- Encyclopaedia Brittannica.
- Martin van den Heuvel, Speelbal der grote mogendheden, Staatsuitgeverij, 's-Gravenhage, 1986.
- Martin van den Heuvel, David versus Goliath: Het vrijheidsstreven van Estland, Letland, Litouwen, Anthos, Baarn, 1991.
- Tönu Parming, The collapse of liberal democracy and the rise of authoritarianism in Estonia, SAGE Publications, London/Beverly Hills, 1975.
- Georg von Rauch, The Baltic States: The Years of Independence 1917-1940, University of California Press, Berkeley/Los Angeles, 1974. (In 1987 is een herdruk van dit boek verschenen.)
- Hillar Taliste, Tallinn: A tourist guidebook, Perioodika, Tallinn, 1980, 3rd ed.
Tijdschriften
De Nederlandse bladen Het Baltisch Gebied en Oost Europa Filatelie publiceren regelmatig over de Estische filatelie.
Het orgaan van de Zweedse Estlandfilatelisten, Eesti Filatelist, dat artikelen in Estisch, Zweeds, Engels en Duits publiceert, is internationaal het toonaangevende blad.
- Estland was niet de kleinste, maar de één na kleinste Sovjetrepubliek.
- De ‘Hermannsfeste’ in Narva is na de oorlog wel degelijk opnieuw opgebouwd.
- Het trans-Narvagebied en de provincie Petserimaa zijn niet in 1941, maar in 1944 overgedragen aan Groot-Rusland.
 |
 |
|
 |