(Nederlandsch Maandblad voor Philatelie, november en december 1990)
◄ Vorige pagina  Dit artikel is verdeeld over zestien webpagina’s.  Volgende pagina ►



Disclaimer

De Duitse bezetting, 1941-1945
Het bondgenootschap tussen Hitler en Stalin hield geen stand. Op 22 juni 1941 vielen Duitse troepen de Sovjet-Unie binnen. Al op 1 juli was Letland geheel onder de voet gelopen. De Duitsers werden als bevrijders binnengehaald. Tot teleurstelling van de Letten erkenden de Duitsers echter niet de voorlopige regering die vlak voor de val van Rīga was gevormd. Zij kozen zelf hun Letse gesprekspartners uit, in de vorm van een ‘Vertrouwensraad’ met min of meer prominente Letten. Andere irritatiepunten waren de benoeming van een Duitse Oberbürgermeister in Rīga en het feit dat de nationalisaties en onteigeningen uit de Sovjetperiode niet ongedaan werden gemaakt. Er ontstond een Letse verzetsbeweging die tegen de Duitsers gekant was. Maar er waren ook Letten die hand- en spandiensten aan de Duitsers verleenden, dit in de hoop dat ze daarmee een nieuwe bezetting door de Sovjet-Unie konden voorkomen. De Vertrouwensraad stelde voor een Lets Legioen te vormen, uitsluitend om Letland te verdedigen tegen de Sovjet-Unie. De Duitsers maakten er een Lets SS-legioen van. Veel Letten die zich afzijdig probeerden te houden, werden opgepakt en in Duitsland tewerkgesteld.

Ook aan Sovjetzijde vochten enkele Letse eenheden. Ze speelden een belangrijke rol bij het verdrijven van de Duitsers uit Letland.
Voor de oorlog telde de joodse bevolkingsgroep in Letland ca. 93.000 zielen. Na de oorlog waren er nog een paar duizend over. In Letland lagen diverse concentratiekampen, het beruchtste was dat van Salaspils bij Rīga (afbeelding 62).


■ Afbeelding 62. Beeldengroep in het voormalige concentratiekamp Salaspils. Afbeelding op een envelop met ingedrukt zegel van de Sovjet-Unie

In de loop van 1944 werd Letland door de Sovjettroepen heroverd. De omgeving van Liepāja (de Kurländische Kessel) bleef tot 9 mei 1945 in Duitse handen.


■ Afbeelding 63. Russische zegel, overdrukt met LATVIJA en de datum 1 juli 1941

In de begintijd van de Duitse bezetting nam de Letse PTT haar werkzaamheden weer op. Een aantal Russische zegels werd overdrukt met LATVIJA 1941.1.VII (op 1 juli 1941 was de verovering van Letland voltooid). Ze dienden als provisorische zegels tot de Duitsers verder gebruik verboden (afbeelding 63). Van toen af werden Duitse zegels met opdruk OSTLAND gebruikt (afbeelding 64). Deze zegels waren geldig in Estland, Letland, Litouwen en Wit-Rusland. Daarnaast mochten tot medio 1942 ook Duitse zegels worden gebruikt. De taak van de Letse PTT werd geleidelijk overgenomen door de Deutsche Post Ostland. Daarnaast functioneerde ook een Deutsche Dienstpost Ostland, die naast dienstpost ook post van particulieren van en naar Duitsland vervoerde (afbeelding 65).


■ Afbeelding 64. Brief van Riga naar Reval (het Estische Tallinn), 30 maart 1942. Ostland-zegel en een tweetalig stempel uit de Sovjetperiode, waaruit de cyrillische letters zijn gekapt, zodat alleen RIGA in Latijnse letters overbleef

In de laatste fase van de bezetting werd in Koerland nog een viertal noodzegels uitgegeven (afbeelding 66).


■ Afbeelding 65. Aangetekende brief van Tuckum (Tukums) naar Berlijn, met Dienstpost-stempel, 14 mei 1942. De brief is gefrankeerd met twee Ostland-zegels en een Duitse zegel


■ Afbeelding 66. Een van de noodzegels van Koerland, 20 april 1945




1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16