(Nederlandsch Maandblad voor Philatelie, juli/augustus en september 1990)
◄ Vorige pagina  Dit artikel is verdeeld over twintig webpagina’s.  Volgende pagina ►



Disclaimer

Litouwen als grote mogendheid
De koningskroon ging verloren, omdat de opvolgers van Mindaugas weer ‘heidenen’ waren. Onder de aartshertogen Vytenis (regering: 1295-1316) en Gediminas (1316-1341; zie afbeelding 2) klom Litouwen langzaam op tot de status van grote mogendheid. Grote delen van Rusland en de Oekraïne werden veroverd op de Tartaren. In 1323 stichtte Gediminas Vilnius als hoofdstad van Litouwen. De toren op het hoogste punt van de stad draagt nog steeds zijn naam (afbeelding 3).
Na Gediminas’ dood ontstond een strijd om de aartshertogelijke titel tussen zijn zeven zonen. Twee van hen, Algirdas (regering: 1345-1377) en Kęstutis (1345-1382; afbeelding 4), traden als overwinnaar uit de strijd en bestuurden sindsdien gezamenlijk het rijk. In het oosten werden veel militaire successen geboekt, maar een belegering van Moskou mislukte. In het westen wist Litouwen weinig meer te bereiken dan een stabilisering van het front.



■ Afbeelding 2. Aartshertog Gediminas op een zegel van 25 augustus 1920


■ Afbeelding 3. Een vliegtuig boven de Gediminastoren; luchtpostzegel van 26 juli 1921


■ Afbeelding 4. Aartshertog Kęstutis op een zegel van juli 1921

Na de dood van Algirdas volgde zijn zoon Jogaila hem op als aartshertog. Deze was uit op de alleenheerschappij en sloot een geheim verdrag met Winrich von Kniprode, de grootmeester van de Duitse Orde. Kęstutis werd nu geconfronteerd met twee vijanden tegelijk. Hij wist zich toch staande te houden, maar door verraad vielen hij en zijn zoon Vytautas in Jogaila’s handen. Kęstutis werd geëxecuteerd, maar Vytautas wist te ontkomen. Hij bood thans zijn diensten aan bij de Duitse Orde, en liet zich in 1383 dopen als teken van goede wil. In het jaar daarop verzoende hij zich echter met Jogaila. In 1386 huwde Jogaila met koningin Jadwiga van Polen; daarbij liet hij zich dopen (Polen was al katholiek sinds 966) en werd tot koning van Polen gekroond onder de naam Władysław II (afbeeldingen 5a en 5b). Jogaila liet het bestuur van Litouwen over aan zijn broer Skirgaila; Vytautas kreeg de titel ‘hertog van Gardinas’ (Gardinas is het huidige Grodno in Wit-Rusland). Door sluw complotteren, waarbij hij de Duitse Orde eerst weer tot bondgenoot maakte en daarna liet vallen toen dat beter in zijn plannen paste, wist Vytautas Skirgaila weg te werken en de titel van aartshertog te verwerven.


■ Afbeelding 5a. Koningin Jadwiga en koning Władisław II Jagiełło van Polen, afgebeeld op een zegel van Centraal Litouwen, april 1921. Jagiełło is de Poolse versie van Jogaila


■ Afbeelding 5b. Hetzelfde koningspaar, maar nu wat jonger, ditmaal op een zegel van Polen, 5 mei 1964





1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20