(Nederlandsch Maandblad voor Philatelie, juli/augustus en september 1990)
◄ Vorige pagina  Dit artikel is verdeeld over twintig webpagina’s.  Volgende pagina ►



Disclaimer

De Duitse bezetting, 1941-1944
Het bondgenootschap tussen Hitler en Stalin hield geen stand. Op 22 juni 1941 vielen Duitse troepen de Sovjet-Unie binnen. Nog dezelfde maand was Litouwen geheel onder de voet gelopen. De Duitsers werden als bevrijders binnengehaald. De Litouwers werd dan ook aanvankelijk weinig in de weg gelegd; ze konden zelfs een voorlopige regering vormen onder Kazys Škirpa.
Deze regering raakte echter al spoedig in conflict met de Duitse autoriteiten. Duitsland wilde geen onafhankelijk Litouwen, Duitsland wilde annexatie. Het gevolg was dat de verzetsbeweging, die onder Russische bezetting langzaam opgekomen was, zich nu ook tegen de Duitsers keerde. De Duitsers kregen voor hun maatregelen steeds minder steun onder de bevolking. Pogingen Litouwers te interesseren voor het Duitse leger of voor werken in Duitsland, leverden heel weinig vrijwilligers op; alleen met razzia's konden de Duitsers nog mensen krijgen om voor hen het vuile werk op te knappen. De Litouwse partizanen brachten aanzienlijke schade toe aan de Duitse belangen.

Inmiddels werd de joodse bevolkingsgroep in Litouwen (ruim tweehonderdduizend mensen) gedecimeerd en trachtte Duitsland Duitse (en Nederlandse) boeren te interesseren voor vestiging in de bezette gebieden. Dat daarvoor grond werd gebruikt die tijdens de Sovjetbezetting onteigend was, leverde natuurlijk ook geen bijdrage aan de Duitse populariteit in Litouwen.
In de begintijd van de Duitse bezetting nam de Litouwse PTT haar werkzaamheden weer op. Vanwege de slechte verbindingen (maar ook wel uit filatelistische overwegingen) werden op verschillende plaatsen Sovjetzegels overdrukt met de tekst Lietuva of met de plaatsnaam. Zulke overdrukken zijn bekend van tien plaatsen (afbeelding 63), terwijl in Kaunas een serie werd gedrukt die in heel Litouwen geldig was.


■ Afbeelding 63. Lokale aangetekende brief Vilnius, 31 augustus 1941, gefrankeerd met een in Kaunas vervaardigde overdruk Vilnius op zegels van de Sovjet-Unie (16 juli 1941)

Op 31 augustus 1941 decreteerden de Duitsers dat deze zegels niet meer mochten worden gebruikt. Van toen af werden Duitse zegels met opdruk Ostland gebruikt. Deze zegels waren geldig in Estland, Letland, Litouwen en Wit-Rusland. Duitse zegels zonder opdruk waren ook toegestaan (afbeelding 64), maar vanaf medio 1942 mochten ze niet meer. In de praktijk duiken ze na die tijd toch af en toe nog op. De taak van de Litouwse PTT werd geleidelijk overgenomen door de Deutsche Post Ostland. Daarnaast functioneerde ook een Deutsche Dienstpost Ostland, die naast dienstpost ook post van particulieren van en naar Duitsland vervoerde (afbeelding 65).


■ Afbeelding 64. Brief van Kraziai naar Šilalė, gefrankeerd met een Duitse zegel, 9 februari 1942. Duitse zegels mochten toen nog


■ Afbeelding 65. Dienstpost-brief, aangetekend verzonden van Polangen (Litouws: Palanga) naar Berlijn, 27 april 1942. De Deutsche Dienstpost Ostland had zijn eigen stempels. Hier zijn Ostland-zegels gebruikt





1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20