◄ Vorige pagina Dit artikel is verdeeld over twintig webpagina’s. Volgende pagina ►
Disclaimer |
Filatelistische aspecten Voor posthistorici begint de geschiedenis van Litouwen rond 1800, als de eerste stempels opduiken. De meeste Litouwse plaatsen hebben een Litouwse en een Poolse naam, en soms ook nog een Duitse. Een voorbeeld is Kaunas, dat in het Pools Kowno heet en in het Duits Kauen. De Russische stempels die in het latere Litouwen werden gebruikt, droegen hetzij de Poolse naam, hetzij een transcriptie in cyrillische (‘Russische’) letters van die naam. De eerste stempels waren langstempels, in zwarte of rode inkt, (afbeelding 11). Later volgden kleine rondstempels met datumaanduiding (afbeelding 12). Met de introductie van de postzegels op 10 december 1857 kwamen eerst puntstempels met een nummercode in gebruik. Ze zijn bijzonder zeldzaam en zeer gewild! Na 1860 werden ze vervangen door enkelringstempels met uitsluitend cyrillische letters (afbeelding 13). |
■ Afbeelding 11. Brief van Kalvarija naar Wilno (?), 7 juni 1835. Poolstalig langstempel
■ Afbeelding 12. Brief van de (rooms-katholieke) parochie van Suwalki binnen het diocees Augustów (het zwarte stempel) naar Sejny. De brief dateert vermoedelijk uit het begin van de jaren 1860. Kerkbrieven, ook van de katholieke kerk, konden portvrij worden verzonden
■ Afbeelding 13. Brief met enkelringstempel van Birsztany (Litouws: Birštonai) naar Wilno, 26 juni 1902
Vanaf 1903 werden deze weer vervangen door dubbelringstempels (afbeelding 14). De introductie van dit stempeltype was bedoeld om tot een grotere uniformiteit te komen, maar omdat de postkantoren vrij waren in de keuze van hun leverancier, is het aantal varianten groter dan bij enig ander Russisch stempel.
■ Afbeelding 14. Een voorbeeld van een dubbelringstempel. Prentbriefkaart van Sjavli (Litouws: Šiauliai; de Russische naam is afgeleid van het Poolse Szawle) naar Riga, 10 mei 1910. Het is op deze afbeelding niet zichtbaar, maar er staat ook een aankomststempel op de kaart: Riga had een stempelmachine, waarmee men nogal slordig omging. Omdat de machine ‘droog’ stond op het moment dat de kaart werd afgestempeld, is het aankomststempel alleen te voelen
Een (met recht) geliefd studie-object wordt gevormd door de spoorwegen in Litouwen en de ovale treinstempels die daar werden gebruikt (afbeelding 15).
■ Afbeelding 15. Prentbriefkaart met treinstempel Muravjevo-Riga, 22 december 1912. Muravjevo is het huidige Mažeikiai. Treinpost werd rechtstreeks met een trein meegegeven. Het treinpersoneel zorgde voor het stempel en sorteerde de meegegeven post. Op het station dat het dichtst bij de bestemming lag, werd de brief dan weer afgegeven. Aan het stempel is niet te zien waar de kaart precies op de trein is gezet. Als aankomststempel een (deze keer wel goed leesbaar) rolstempel Riga 2 van dezelfde datum
Een nadeel is wel dat al dit materiaal niet bepaald overvloedig voorhanden is. Maar dat geldt eigenlijk voor alle posthistorische documenten van Litouwen buiten de laatste veertig jaar.
 |
 |
|
 |